The Government’s Housing For All – A New Housing Plan for Ireland proposed a new tax to activate vacant land for residential purposes as a part of the Pathway to Increasing New Housing Supply.

The Residential Zoned Land Tax was introduced in the Finance Act 2021. The process to identify land to which the tax applies is ongoing and the tax will be due from February 2025 and payable from 23rd May 2025.

The tax aims to activate serviced, zoned land for residential or mixed use. This is to boost housing supply and regenerate vacant, idle urban land. These locations have been identified within statutory land use plans as being appropriate locations for housing and they have benefitted from investment in the key services to support the delivery of housing. 

The RZLT process has two parts:

1. Identification and mapping of the land in scope for the tax. This is undertaken by local authorities through the publication of annual draft and annual final maps – see below.
2. Administration of the tax. This will be undertaken by the Revenue Commissioners. 

The final map for 2025 (can be accessed in the below table), published by 31st January 2025, identifies land that may be liable for the tax in 2025.

Final Maps 2025

Residential Zoned Land Tax – Final Map for 2025: https://experience.arcgis.com/experience/fced14ec44c44ff5806ee719e4a6d058

Owners of such land may make a request to Offaly County Council to change the zoning of this land until 1st April 2025. If certain conditions are met, a landowner may be exempt from the 2025 liability on foot of such a request. See below section for more detail: “Making a rezoning request on a final map for 2025 (published 31st January)“

The draft map for 2026 (can be accessed in the below table), which will be published by 1st February 2025, identifies land that may be liable for the tax in 2026. Owners of such land – and interested third parties – may make submissions regarding the inclusion of land on this draft map – these submissions must be made by 1st April 2025. See below section for more detail: “Making a submission on the annual draft map for 2026“

Draft Maps 2026

Residential Zoned Land Tax – Annual Draft Map for 2026

https://experience.arcgis.com/experience/768b153501b44c1cbdbd03678253e986

Please note that although they are included on these maps, residential properties are not subject to RZLT if they are subject to Local Property Tax. It is not necessary to make a rezoning request or submission to remove this type of residential property from the map.  

Identification of land liable to RZLT in 2026

Offaly County Council has prepared an annual draft map for 2026, identifying the land considered to be in scope for the RZLT as of January 1st 2025.

The annual draft map is available above and at following locations:

• Planning Department of Offaly County Council, Áras an Chontae, Charleville Road, Tullamore, Co. Offaly, R35 F893
• Birr Municipal District, Birr Civic Offices, Wilmer Road, Townparks, Birr, Co. Offaly
• Tullamore Municipal District, Town Hall, Cormac Street, Tullamore, Co. Offaly
• Edenderry Municipal District, Edenderry Town Hall, O’Connell Square, Edenderry, Co. Offaly

Any interested individuals or parties may make submissions in respect of land on the annual draft map. This is dealt with in further detail below.

Please note that although they are included on the map, residential properties are not subject to RZLT if they are subject to Local Property Tax. It is not necessary to make a submission to remove this type of residential property from the map.

Land appearing on the annual draft maps, taking into consideration submissions, will be included on the annual final map of land in scope for the tax in the local authority area. This map will be published on 31st January 2026. This land may be subject to the tax in 2026, unless it is a residential property subject to Local Property Tax or qualifies for other exemptions, as provided for in the legislation.

The RZLT map as prepared and published by the local authorities indicates lands that meet the relevant criteria for inclusion on the map, as set out in the legislation.

The administration of the RZLT is a matter for the Revenue Commissioners.  

The legislation underpinning the RZLT can be found in Part 22A of the Taxes Consolidation Act 1997. Guidance in respect of the administration of the tax may be found here.

The Department of Housing, Local Government and Heritage has published guidance on the Residential Zoned Land Tax. It aims to help planning authorities publish the maps. It can be viewed here.

You can find answers to some frequently asked questions about the RZLT and how to make a submission HERE

Making a submission on the annual draft map for 2026

Submissions can be made by 1st April 2025 to:

• Identify additional land that may fall into scope, but is not included in the annual draft map for 2026;
• Challenge the inclusion of land on the map if the owner considers that the land does not meet the criteria that determines the land in scope;
• Challenge the date from which the land is considered to be in scope; and/or
• Support the proposed exclusion of their land.

Please note your submission must clearly identify the site and outline what change (i.e. exclusion of land on a local authority map, the date on which the site first met the criteria for inclusion on the map, or support for the proposed exclusion of land from the map) to the Residential Zoned Land Tax mapping you are seeking, as well as provide a justification for the change sought. The submission must state the criteria set out in Section 653B of the Taxes Consolidation Act 1997 on which you rely in your submission for the land being in or out of scope. After reviewing your submission, the local authority may request additional information, such as proof of ownership.  

Landowner submissions

If you are making a submission in respect of land that you own or on behalf of the landowner, please note the following:

• Your name and address must be included in the submission.
• Submissions from a landowner in respect of their own land must be accompanied by an Ordnance Survey map showing the property at an appropriate scale, 1:1000 (urban areas) or 1:2500 (rural areas) suitable to identify the land in question. Please note the local authority may request proof of site ownership.
• If your land is on the map, you may wish to bring to the local authority’s attention to matters that demonstrate that the land is not in scope for the tax, or that the date that the land was considered in-scope is not correct and should be changed. 
• Reference to criteria in Section 653B of the Taxes Consolidation Act 1997 – any submission should reference these, along with evidence for consideration by the local authority to support any claims regarding the serviced nature of the land or any exclusions that should be applied. These criteria must also be referenced if the submission seeks to include additional land on the map.
• The submission should set out any justification for inclusion or exclusion of land, with reference to the criteria in the legislation.

Third Party submissions

If you are making a submission about land that you don’t own, then you are a third-party submitter.

In your submission you should include:

• Your name and address.
• Information to identify the land – either a written description, an Eircode or a map with the area outlined. Where the local authority cannot identify the land, it may not be able to take the submission into account.
• For land on the map, you may wish to bring to the local authority’s attention to matters that demonstrate that the land is not in scope for the tax, or that the date that the land was considered in-scope is not correct and should be changed. 
• Reference to criteria in Section 653B of the Taxes Consolidation Act 1997 – any submission should reference these, along with evidence for consideration by the local authority to support any claims regarding the serviced nature of the land or any exclusions that should be applied. These criteria must also be referenced if the submission seeks to include additional land on the map.
• The submission should set out any justification for inclusion or exclusion of land, with reference to the criteria in the legislation.

In what format should the submission be made?

Please make your submission by one medium only to avoid the duplication of submission reference numbers and to streamline the process.

• Hardcopy to Planning Department, Offaly County Council, Áras an Chontae, Charleville Road, Tullamore, Co. Offaly, R35 F893, or
• Electronically at the following link: https://submit.link/3lj

In respect of making any submission, be it by the landowner or a third party, please note the following:   

• The personal information (data) collected during the consultation process is collected for the purpose of receiving and dealing with submissions.
• Contact details provided may be used to contact a submitter who claims to be the landowner of a particular site. This will be to request evidence as is necessary to prove their ownership of the site, or request further information from the landowner.
• A local authority may, where it considers it necessary for the purposes of making the determination, request further information from Irish Water, the National Roads Authority or from a person referred to in article 28 of the Planning and Development Regulations 2001.
• For further information on how Offaly County Council processes Personal Data, please see our Privacy Statement here
• Please identify any parts of your submission that contain personal or commercially sensitive data that you do not wish to be published. 

What Happens Next

Offaly County Council will evaluate all written submissions. Then, it will decide and issue a written response to landowners’ submissions. Before publishing the final map each year, it will take key steps, including the following:

2026 Annual Draft Map

• Submissions received in relation to the annual draft map will be published on the local authority website by 11th April 2025 (note: personal data, i.e. name, address of submitter and contact details of the submitter, are redacted, but location of lands to which the submission relates are published along with the grounds of the submission).
• Where a landowner requests the exclusion of their land from the annual draft map on the basis that it does not meet the criteria for being in scope, or challenges the date from which land on the map met this criteria, the local authority must notify the owner of its decision not later than 1st July 2025.
• An appeal of the local authority decision on a landowner’s submission on the annual draft map must be lodged by the landowner with An Bord Pleanála by 1st August 2025.

Where a person has requested the addition of a site to the draft map and the local authority considers that site satisfies the relevant criteria, then it will be identified on the next annual draft map, which will be published by the local authority on the following 1st February.

Can I appeal a decision of the local authority?

A landowner has until 1st August 2025 to appeal the local authority decision regarding submissions.  Appeals may be made to An Bord Pleanála in respect of the exclusion of their site from the annual draft map for 2026 on the basis that it does not meet the criteria for being in scope, or challenging the date from which land on the map met this criteria date to. Appeals must be made in writing setting out the grounds of appeal. There are no provisions for a third party to appeal a local authority decision to retain or remove land from an annual draft map.

Making a rezoning request on a final map for 2025 (published 31 January)

An additional provision was made in the Finance Act 2024, facilitating a further round of rezoning requests to remove land from liability to the tax.  Rezoning requests can only be made for land identified on the final annual map for 2025, published on 31st January 2025.  Rezoning requests for other land will not be considered.

Submissions requesting a change of zoning are considered by the local authority.  The rezoning request must be made to the relevant local authority between 1st February and 1st April 2025.

• A rezoning request acknowledgement letter containing details of the recent planning history of the land will be issued by 30th April from the local authority to the landowner.
• The local authority will communicate in writing to the landowner its decision on whether to progress with an intended variation to the statutory land use plan by 30th June 2025. 
• Decisions on rezoning requests cannot be appealed to An Bord Pleanála.

The rezoning request acknowledgement letter can be used to support a claim for an exemption from the tax for 2025. This claim must be made in the 2025 annual return, which must be made to the Revenue Commissioners on or before 23rd May 2025.

Please see above table containing the 2025 Final Map for each settlement in Offaly published 31st January.

Landowner Rezoning Requests

If you are making a rezoning request in respect of land that you own, or on behalf of a landowner, please note the following:

• Your name and address must be included in the submission.
• Submissions must be accompanied by an Ordnance Survey map showing the property at an appropriate scale, 1:1000 (urban areas) or 1:2500 (rural areas) suitable to identify the land in question. Please note the local authority may request proof of site ownership.
• Please note that a submission requesting a change in zoning can only be made in relation to land that is already on the final map for 2025, published on 31st January 2025.
• Where a land use zoning change is sought, the submission must be received on or before 1st April.
• The landowner should set out why the change in zoning is in the interest of the proper planning and sustainable development of the area, as well as any other circumstances, such as their desire to continue with an ongoing economic activity they wish to bring to the local authority’s attention. Any information to support the claims of ongoing economic use should be submitted as part of the rezoning request.

How can I find out further information about the mapping and submissions process?

​For more details on the annual draft map or submissions, please see ‘Your Questions Answered’ here. For questions about specific land or not covered in FAQs, please contact the Planning Department rzlt@offalycoco.ie

Further information on the process is also available on the Gov.ie/RZLT website.

As outlined above, the RZLT process has two parts.  Local authorities are required to undertake the mapping that identifies the land subject to the tax. The local authority is also responsible for publishing the annual final map. This was published on 31st January 2025 for the 2025 year, and will be revised annually. Thereafter, the administration of the tax will be undertaken by the Revenue Commissioners. Queries on the mapping should be made to Offaly County Council. This includes queries on:

• Criteria for inclusion on annual draft map
• Submissions on annual draft map
• Determinations on annual draft map
• Appealing a determination (which must be submitted to An Bord Pleanála)
• Annual final map
• Zoning submissions on the annual final map for 2025 published 31st January 2025

All queries regarding the administration of the tax should be directed to the Revenue Commissioners. Its website provides details on the general administration of the tax and links to a comprehensive guide to the tax. The Revenue website also provides details on:

• Liable persons
• Amount of residential-zoned land tax
• Obligation to register
• Obligation on liable person to prepare and deliver return
• Deferral of, or exemptions from, Residential Zoned Land Tax
• How to contact Revenue with queries on the administration of RZLT

What do I do if I am a Homeowner

My house and garden is contained on the map. What is the consequence?

Your house and garden are identified on the map because it meets the criteria for the tax, which is based on residential-led zonings and servicing by infrastructure suitable for the provision of housing.  The house and garden are not liable for the tax, as long as the house is subject to Local Property Tax (LPT).

Do I need to make a submission?

It’s not necessary. Even if your house is identified on the maps, residences are not liable for the tax where they are subject to LPT. 

What if my garden is greater than 0.4047ha (1 acre) –

If your garden is greater than this size, then you need to register for the RZLT with the Revenue Commissioners, however your house and garden will not be liable for the tax. You will be able to register for RZLT from Q1 2025 onwards. No action needs to be taken to register at this time.  Please see revenue.ie for details regarding the registration process closer to the time.

Criteria for inclusion in map

Section 653B of the Taxes Consolidation Act 1997 states:-

In this Part, a reference to land which satisfies the relevant criteria is a reference to land that –

• (a) is included in a development plan, in accordance with Section 10(2)(a) of the Act of 2000, or Local Area Plan, in accordance with Section 19(2)(a) of the Act of 2000, zoned –
  • (i) solely or primarily for residential use, or
  • (ii) for a mixture of uses, including residential use,
• (b) it is reasonable to consider may have access, or be connected to public infrastructure and facilities, including roads and footpaths, public lighting, foul sewer drainage, surface water drainage and water supply, necessary for dwellings to be developed and with sufficient service capacity available for such development, and
• (c) it is reasonable to consider is not affected, in terms of its physical condition, by matters to a sufficient extent to preclude the provision of dwellings, including contamination or the presence of known archaeological or historic remains, but which is not land –
  • (i) that is referred to in paragraph (a)(i) and, having regard only to development (within the meaning of the Act of 2000) which is not unauthorised development (within the meaning of the Act of 2000), is in use as premises, in which a trade or profession is being carried on, that is liable to commericial rates, that is reasonable to consider is being used to provide services to residents of adjacent residential areas,
  • (ii) that is referred to in paragraph (a)(ii), unless it is reasonable to consider that the land is vacant or idle,
  • (iia) the development of which would not conform with –
    • (i) in a case in which the land is zoned in a development plan, the phased basis in accordance with which development of land is to take place under the plan, as detailed in the core strategy included in that plan in accordance with Section 10(2a)(d) of the Act of 2000, or
    • (ii) in a case of which the land is zoned in a Local Area Plan, the objective, consistent with the objectives and core strategy of the development plan for the area in respect of which the Local Area Plan is prepared, of development of land on a phased basis, included in the Local Area Plan in accordance with Section 19(2) of the Act of 2000, on the date on which satisfaction of the criteria in this section is bring assessed,
  • (iii) that is reasonable to consider is required for, or is integral to, occupation by –
    • (i) social, community or governmental infrastructure and facilities, including infrastructure and facilities used for the purposes of public administration or the provision of education or healthcare,
    • (ii) transport facilities and infrastructure,
    • (iii) energy infrastructure and facilities,
    • (iv) telecommunications infrastructure and facilities,
    • (v) water and wastewater infrastructure and facilities,
    • (vi) waste management and disposal infrastructure, or
    • (vii) recreational infrastructure, including sports facilities and playgrounds,
  • (iv) that is subject to a statutory designation that may preclude development, or
  • (v) on which the derelict sites levy is payable in accordance with the Derelict Sites Act 1990.

________________________________________________________________________________________________________________

Ábhair theimpléad CTCC (Cáin ar Thalamh Chriosaithe Chónaithe) Shuíomh Gréasáin an Údaráis Áitiúil

Mhol Tithíocht do Chách– Plean Tithíochta Nua d’Éirinn an Rialtais cáin nua chun talamh folamh a ghníomhachtú ar mhaithe le críocha cónaithe mar chuid den Chonair chun Soláthar Tithíochta Nua a Mhéadú.

Tugadh an Cháin ar Thalamh Chriosaithe Chónaithe isteach san Acht Airgeadais 2021. Tá an próiseas chun talamh lena mbaineann an cháin a shainaithint ar siúl agus beidh an cháin dlite ó mhí Feabhra 2025 agus iníoctha ón 23 Bealtaine 2025.

Tá sé mar aidhm ag an gcáin talamh atá seirbhísithe agus criosaithe a ghníomhachtú le haghaidh úsáid chónaithe nó úsáid mheasctha. Déantar é sin chun an soláthar tithíochta a mhéadú agus chun talamh uirbeach atá folamh, díomhaoin a athbheochan. Sainaithníodh na suíomhanna sin laistigh de phleananna reachtúla úsáide talún mar shuíomhanna cuí le haghaidh tithíochta agus bhain siad tairbhe as infheistíocht sna príomhsheirbhísí chun tacú le tithíocht a sheachadadh. 

Tá dhá chuid ag an bpróiseas CTCC:

1) An talamh a shainaithint agus a mhapáil de réir raon feidhme don cháin. Déanann údaráis áitiúla é sin trí dhréacht-léarscáileanna bliantúla agus léarscáileanna deiridh bliantúla a fhoilsiú — féach thíos.

2) An cháin a riar. Déanfaidh na Coimisinéirí Ioncaim é sin.

Sainaithnítear sa léarscáil deiridh don bhliain 2025, a fhoilseofar faoin 31 Eanáir 2025, talamh a fhéadfaidh a bheith faoi dhliteanas i leith na cánach in 2025. Féadfaidh úinéirí na talún sin iarraidh a dhéanamh chuig Comhairle Contae Uíbh Fhailí maidir le criosú na talún a athrú go dtí an 1 Aibreán 2025. Má chomhlíontar coinníollacha áirithe, féadfaidh úinéir talún a bheith díolmhaithe ó dhliteanas 2025 ar scór iarraidh den sórt sin. Féach thíos le haghaidh tuilleadh sonraí

Sainaithnítear sa dréacht-léarscáil don bhliain 2026, a fhoilseofar faoin 1 Feabhra 2025, talamh a fhéadfaidh a bheith faoi dhliteanas i leith na cánach in 2026. Féadfaidh úinéirí na talún sin – agus tríú páirtithe leasmhara – aighneachtaí a dhéanamh maidir le talamh a chur san áireamh ar an dréacht-léarscáil sin – ní mór na haighneachtaí sin a dhéanamh faoin 1 Aibreán 2025. Féach thíos le haghaidh tuilleadh sonraí

Tabhair faoi deara, le do thoil, nach bhfuil réadmhaoine cónaithe faoi réir CTCC má tá siad faoi réir Cáin Mhaoine Áitiúil, cé go bhfuil siad san áireamh ar na léarscáileanna sin. Ní gá iarraidh i leith athchriosaithe nó aighneacht a dhéanamh chun an cineál réadmhaoine cónaithe sin a bhaint den léarscáil.

Talamh a shainaithint atá faoi dhliteanas CTCC in 2026

D’ullmhaigh Comhairle Contae Uíbh Fhailí dréacht-léarscáil bhliantúil don bhliain 2026, lena sainaithnítear an talamh a mheastar a bheith sa raon feidhme don CTCC amhail an 1 Eanáir 2025.

Tá an dréacht-léarscáil bhliantúil ar fáil thuas agus ag na háiteanna seo a leanas:

• Rannóg Pleanála Chomhairle Contae Uíbh Fhailí, Áras an Chontae, Bóthar Charleville, Tulach Mhór, Co. Uíbh Fhailí, R35 F893
• Ceantar Bardasach Bhiorra, Oifigí Cathartha Bhiorra, Bóthar Wilmer, Páirceanna an Bhaile, Biorra, Co. Uíbh Fhailí
• Ceantar Bardasach Thulach Mhór, Halla an Bhaile, Sráid Chormaic, Tulach Mhór, Co. Uíbh Fhailí
• Ceantar Bardasach Éadan Doire, Halla Baile Éadan Doire, Cearnóg Uí Chonaill, Éadan Doire, Co. Uíbh Fhailí

Féadfaidh aon daoine nó páirtithe leasmhara aighneachtaí a dhéanamh maidir le talamh ar an dréacht-léarscáil bhliantúil. Pléitear leis sin ar shlí níos mionsonraithe thíos.

Tabhair faoi deara, le do thoil, nach bhfuil maoine cónaithe faoi réir CTCC má tá siad faoi réir Cáin Mhaoine Áitiúil, cé go bhfuil siad san áireamh ar an léarscáil. Ní gá aighneacht a dhéanamh chun an cineál maoine cónaithe seo a bhaint den léarscáil.

Áireofar talamh atá ar na dréacht-léarscáileanna bliantúla, agus aighneachtaí á gcur san áireamh, ar an léarscáil deiridh bhliantúil de thalamh atá sa raon feidhme le haghaidh na cánach i limistéar an údaráis áitiúil. Foilseofar an léarscáil sin ar an 31 Eanáir 2026. Féadfaidh an talamh sin a bheith faoi réir na cánach in 2026, mura maoin chónaithe í atá faoi réir na Cánach Maoine Áitiúil nó má cháilíonn sí le haghaidh díolúintí eile, mar a fhoráiltear sa reachtaíocht.

Léirítear ar an léarscáil CTCC, mar a d’ullmhaigh agus a d’fhoilsigh na húdaráis áitiúla í, tailte a chomhlíonann na critéir ábhartha le cur san áireamh ar an léarscáil ,mar atá leagtha amach sa reachtaíocht.

Is faoi na Coimisinéirí Ioncaim é riar an CTCC.

Is féidir teacht ar an reachtaíocht atá mar bhonn leis an CTCC i gCuid 22A den Acht Comhdhlúite Cánacha 1997. Féadtar treoir maidir le riar na cánach a fháil anseo.

Tá treoir foilsithe ag an Roinn Tithíochta, Rialtais Áitiúil agus Oidhreachta maidir leis an gCáin ar Thalamh Chriosaithe Chónaithe. Tá sé mar aidhm aici cabhrú le húdaráis phleanála na léarscáileanna a fhoilsiú. Is féidir í a fheiceáil anseo.

Is féidir leat freagraí a fháil ar roinnt ceisteanna coitianta faoin CTCC agus faoi conas aighneacht a dhéanamh anseo

Aighneacht a dhéanamh ar an dréacht-léarscáil bhliantúil don bhliain 2026

Is féidir aighneacht a chur isteach faoin 1 Aibreán 2025 chun:

• Talamh breise a shainaithint a fhéadfaidh a bheith faoi raon feidhme, ach nach bhfuil san áireamh sa dréacht-léarscáil bhliantúil don bhliain 2026;
• Dúshlán a thabhairt maidir le talamh atá san áireamh ar an léarscáil má mheasann an t-úinéir nach gcomhlíonann an talamh na critéir a chinneann an talamh sa raon feidhme;
• Dúshlán an dáta óna meastar go bhfuil an talamh sa raon feidhme a thabhairt; agus/nó
• Tacú leis an eisiamh atá molta dá gcuid talún.

Tabhair faoi deara, le do thoil, nach mór an suíomh a shainaithint go soiléir san aighneacht agus breac-chuntas a thabhairt ar an athrú (i.e. eisiamh talún ar léarscáil an údaráis áitiúil, an dáta ar ar chomhlíon an suíomh na critéir le cur san áireamh ar an léarscáil den chéad uair, nó tacaíocht don eisiamh molta talún ón léarscáil) ar mhapáil na Cánach ar Thalamh Chriosaithe Chónaithe atá á lorg agat, chomh maith le bonn cirt a thabhairt don athrú atá á lorg. Caithfidh tú na critéir atá leagtha amach in Alt 653B den Acht Comhdhlúite Cánacha 1997 a lua san aighneacht ar a bhfuil tú ag brath i d’aighneacht don talamh a bheith sa raon feidhme nó lasmuigh den raon feidhme. Tar éis athbhreithniú a dhéanamh ar d’aighneacht, féadfaidh an t-údarás áitiúil faisnéis bhreise a iarraidh, amhail cruthúnas ar úinéireacht.

Aighneachtaí úinéir talún

Má tá aighneacht á déanamh agat maidir le talamh atá agat féin nó thar ceann úinéir na talún, tabhair faoi deara an méid seo a leanas:

• Ní mór d’ainm agus do sheoladh a bheith san áireamh san aighneacht.
• Ní mór léarscáil de chuid na Suirbhéireachta Ordanáis a bheith in éineacht le haighneachtaí ó úinéir talún maidir lena dtalamh féin ag taispeáint na maoine ar scála cuí, 1:1000 (ceantair uirbeacha) nó 1:2500 (ceantair thuaithe) atá oiriúnach chun an talamh atá i gceist a aithint. Tabhair faoi deara go bhféadfaidh an t-údarás áitiúil cruthúnas ar úinéireacht láithreáin a iarraidh.
• Má tá do thalamh ar an léarscáil, b’fhéidir gur mhaith leat aird an údaráis áitiúil a tharraingt ar chúrsaí a léiríonn nach bhfuil an talamh sa raon feidhme don cháin, nó nach bhfuil an dáta ar ar measadh an talamh sa raon feidhme ceart agus gur chóir é a athrú.
• Tagairt do chritéir in Alt 653B den Acht Comhdhlúite Cánacha 1997 – ba cheart go ndéanfaí tagairt dóibh sin in aon aighneacht mar aon le fianaise lena mbreithniú ag an údarás áitiúil chun tacú le haon éilimh maidir le cineál seirbhísithe na talún nó aon eisiaimh ba cheart a chur i bhfeidhm. Ní mór tagairt a dhéanamh do na critéir sin freisin má fhéachtar leis an aighneacht le talamh breise a chur san áireamh ar an léarscáil.
• Ba cheart go leagfaí amach san aighneacht aon údar le talamh a áireamh nó a eisiamh,

le tagairt do na critéir sa reachtaíocht.

Aighneachtaí tríú Páirtí

Má tá aighneacht á déanamh agat faoi thalamh nach leatsa féin, is aighnitheoir tríú páirtí tú ansin.

I d’aighneacht ba cheart duit na nithe seo a leanas a chur san áireamh:

• D’ainm agus do sheoladh.
• Eolas chun an talamh a shainaithint – cur síos scríofa, Éirchód nó léarscáil ar a bhfuil imlíne an cheantair. I gcás nach féidir leis an údarás áitiúil an talamh a shainaithint, b’fhéidir nach mbeidh sé in ann an aighneacht a chur san áireamh.
• Maidir leis an talamh ar an léarscáil, b’fhéidir gur mhaith leat aird an údaráis áitiúil a tharraingt ar chúrsaí a léiríonn nach bhfuil an talamh sa raon feidhme don cháin, nó nach bhfuil an dáta ar ar measadh an talamh sa raon feidhme ceart agus gur chóir é a athrú.
• Tagairt do chritéir in Alt 653B den Acht Comhdhlúite Cánacha 1997 – ba cheart go ndéanfaí tagairt dóibh sin in aon aighneacht mar aon le fianaise lena mbreithniú ag an údarás áitiúil chun tacú le haon éilimh maidir le cineál seirbhísithe na talún nó aon eisiaimh ba cheart a chur i bhfeidhm. Ní mór tagairt a dhéanamh do na critéir sin freisin má fhéachtar leis an aighneacht le talamh breise a chur san áireamh ar an léarscáil.
• Ba cheart go leagfaí amach san aighneacht aon údar le talamh a áireamh nó a eisiamh,

le tagairt do na critéir sa reachtaíocht.

Cén cineál formáide ar cheart a bheith ar d’aighneacht?

Ná déan d’aighneacht ach trí mheán amháin chun dúbailt na n-uimhreacha tagartha aighneachta a sheachaint agus chun an próiseas a chuíchóiriú.

• Cóip chrua don Rannóg Pleanála, Comhairle Contae Uíbh Fhailí, Áras an Chontae, Bóthar Charleville, Tulach Mhór, Co. Uíbh Fhailí, R35 F893, nó
• Go leictreonach ag an nasc seo a leanas: https://submit.link/3lj

Maidir le haon aighneacht a dhéanamh, bíodh sé sin ag an úinéir talún nó ag tríú páirtí, tabhair faoi deara an méid seo a leanas: 

• Bailítear an fhaisnéis phearsanta (sonraí) a bhailítear le linn an phróisis chomhairliúcháin chun aighneachtaí a fháil agus déileáil leo.
• Féadfar sonraí teagmhála a chuirtear ar fáil a úsáid chun teagmháil a dhéanamh le haighnitheoir a mhaíonn gurb é/í an t-úinéir talún láithreáin ar leith é/í. Is éard a bheidh i gceist leis sin ná fianaise a iarraidh de réir mar is gá chun a n-úinéireacht ar an láithreán a chruthú, nó tuilleadh faisnéise a iarraidh ón úinéir talún.
• Féadfaidh údarás áitiúil tuilleadh faisnéise a iarraidh ó Uisce Éireann, ón Údarás um Bóithre Náisiúnta nó ó dhuine dá dtagraítear in Airteagal 28 de na Rialacháin um Pleanáil agus Forbairt 2001, i gcás ina measann sé gur gá chun breith a thabhairt.
• Chun tuilleadh eolais a fháil faoin gcaoi a bpróiseálann Comhairle Contae Uíbh Fhailí Sonraí Pearsanta, féach ar ár Ráiteas Príobháideachais anseo.
• Sainaithin aon chodanna de d’aighneacht ina bhfuil sonraí pearsanta nó sonraí íogaire tráchtála nach mian leat a fhoilsiú, le do thoil.

Cad a Tharlaíonn ina dhiaidh seo

Déanfaidh an t-údarás áitiúil gach aighneacht scríofa a mheas. Ansin, déanfaidh sé cinneadh agus eiseoidh sé freagairt scríofa ar aighneachtaí úinéirí talún. Sula bhfoilseofar an léarscáil deiridh gach bliain, déanfaidh sé príomhbhearta, lena n-áirítear na nithe seo a leanas:

Dréacht-léarscáil Bhliantúil 2026

• Foilseofar aighneachtaí a fhaightear maidir leis an dréacht-léarscáil ar shuíomh gréasáin an údaráis áitiúil faoin 11 Aibreán 2025 (tabhair faoi deara: baintear sonraí pearsanta, i.e. ainm, seoladh aighnitheora agus sonraí teagmhála an aighnitheora amach, ach foilsítear suíomh tailte lena mbaineann an aighneacht mar aon le forais na haighneachta).
• Sa chás go n-iarrann úinéir talún a t(h)alamh a eisiamh ón dréacht-léarscáil bhliantúil ar an mbonn nach gcomhlíonann sí na critéir maidir le bheith ag teacht faoin raon feidhme, nó go gceistíonn sé/sí an dáta ónar chomhlíon talamh ar an léarscáil na critéir sin, ní mór don údarás áitiúil a chinneadh a chur in iúl don úinéir tráth nach déanaí ná an 1 Iúil 2025.
• Ní mór don úinéir talún achomharc ar chinneadh an údaráis áitiúil maidir le haighneacht úinéir talún ar an dréacht-léarscáil bhliantúil a thaisceadh leis an mBord Pleanála faoin 1 Lúnasa 2025.

Sa chás ina n-iarrtar láithreán a chur leis an dréacht-léarscáil agus go measann an t-údarás áitiúil go sásaíonn an láithreán sin na critéir ábhartha, sainaithneofar é ar an gcéad dréacht-léarscáil bhliantúil eile, a fhoilseoidh an t-údarás áitiúil ar an 1 Feabhra dár gcionn.

An féidir liom achomharc a dhéanamh in aghaidh chinneadh an údaráis áitiúil?

Tá go dtí an 1 Lúnasa 2025 ag úinéir talún achomharc a dhéanamh in aghaidh chinneadh an údaráis áitiúil maidir le haighneachtaí. Féadfar achomhairc a dhéanamh chuig an mBord Pleanála i leith láithreán a eisiamh ón dréacht-léarscáil bhliantúil don bhliain 2026 ar an mbonn nach gcomhlíonann sé na critéir maidir le bheith sa raon feidhme, nó ar an mbonn go gceistítear an dáta ónar chomhlíon an talamh ar an léarscáil na critéir sin. Ní mór achomhairc a dhéanamh i scríbhinn ina leagtar amach forais an achomhairc. Níl aon fhorálacha ann do thríú páirtí achomharc a dhéanamh i gcoinne chinneadh an údaráis áitiúil talamh a choinneáil nó a bhaint de dhréacht-léarscáil bhliantúil.

Iarraidh ar athchriosú a dhéanamh ar léarscáil deiridh don bhliain 2025 (foilsithe ar an 31 Eanáir)

Rinneadh foráil bhreise san Acht Airgeadais 2024, a éascaigh babhta eile d’iarrataí ar athchriosú chun talamh a eisiamh ó dhliteanas i leith na cánach. Ní féidir iarrataí ar athchriosú a dhéanamh ach amháin ar thalamh a shainaithnítear ar an léarscáil deiridh bhliantúil don bhliain 2025, arna foilsiú an 31 Eanáir 2025. Ní dhéanfar breithniú ar iarrataí ar athchriosú do thalamh eile.

Déanann an t-údarás áitiúil aighneachtaí ina n-iarrtar athrú ar chriosú a bhreithniú. Ní mór an iarraidh ar athchriosú a dhéanamh chuig an údarás áitiúil ábhartha idir an 1 Feabhra agus an 1 Aibreán 2025.

• Eiseofar litir admhála um iarraidh ar athchriosú ina mbeidh mionsonraí faoi stair phleanála na talún le déanaí ón údarás áitiúil chuig an úinéir talún faoin 30 Aibreán.
• Cuirfidh an t-údarás áitiúil a chinneadh in iúl i scríbhinn don úinéir talún faoin 30 Meitheamh 2025 cé acu a chuirfear athrú beartaithe ar an bplean reachtúil úsáide talún chun cinn.
• Ní féidir achomharc a dhéanamh chuig an mBord Pleanála in aghaidh cinntí ar iarrataí ar athchriosú.

Is féidir an litir admhála um iarraidh ar athchriosú a úsáid chun tacú le héileamh ar dhíolúine ón gcáin don bhliain 2025. Ní mór an t-éileamh sin a dhéanamh i dtuairisceán bliantúil 2025, nach mór a dhéanamh chuig na Coimisinéirí Ioncaim ar an 23 Bealtaine 2025 nó roimhe sin.

Féach an tábla thuas ina bhfuil Léarscáil Deiridh 2025 do gach lonnaíocht in Uíbh Fhailí a foilsíodh an 31 Eanáir.

Iarrataí Úinéirí Talún ar Athchriosú

Má tá iarratas ar athchriosú á dhéanamh agat maidir le do thalamh féin nó thar ceann úinéir talún, tabhair faoi deara an méid seo a leanas:

• Ní mór d’ainm agus do sheoladh a bheith san áireamh san aighneacht.
• Ní mór léarscáil Suirbhéireachta Ordanáis ina dtaispeántar an réadmhaoin ar scála cuí, 1:1000 (ceantair uirbeacha) nó 1:2500 (ceantair thuaithe) atá oiriúnach chun an talamh atá i gceist a shainaithint a bheith in éineacht le haighneachtaí. Tabhair faoi deara go bhféadfaidh an t-údarás áitiúil cruthúnas ar úinéireacht láithreáin a iarraidh.
• Tabhair faoi deara le do thoil nach féidir aighneacht ina n-iarrtar athrú ar chriosú a dhéanamh ach amháin maidir le talamh atá ar an léarscáil deiridh don bhliain 2025 cheana féin, arna foilsiú ar an 31 Eanáir 2025.
• Sa chás go n-iarrtar athrú ar chriosú úsáide talún, ní mór go bhfaighfear an aighneacht ar an 1 Aibreán nó roimhe sin.
• Ba cheart don úinéir talún a leagan amach cén fáth a bhfuil an t-athrú criosaithe chun leas phleanáil cheart agus fhorbairt inbhuanaithe an cheantair, chomh maith le haon chúinsí eile, amhail an fonn atá air/uirthi leanúint ar aghaidh le gníomhaíocht eacnamaíoch leanúnach, ar mian leis/léi aird an údaráis áitiúil a tharraingt uirthi. Ba cheart aon fhaisnéis chun tacú leis na héilimh maidir le húsáid eacnamaíoch leanúnach a chur isteach mar chuid den iarraidh ar athchriosú.

Conas is féidir liom tuilleadh eolais a fháil faoin bpróiseas mapála agus aighneachtaí?

Chun tuilleadh mionsonraí a fháil ar an dréacht-léarscáil bhliantúil, nó ar na haighneachtaí, féach le do thoil ‘Do Cheisteanna Freagartha’ anseo. Má tá ceisteanna agat faoi thalamh ar leith nó ceisteanna nach bhfuil clúdaithe sna CCanna, déan teagmháil le do thoil leis an Roinn Pleanála rzlt@offalycoco.ie

Tá tuilleadh faisnéise faoin bpróiseas ar fáil freisin ar shuíomh gréasáin Gov.ie/CTCC.

Mar atá leagtha amach thuas, tá dhá chuid sa phróiseas CTCC. Ceanglaítear ar údaráis áitiúla tabhairt faoin mapáil lena sainaithnítear an talamh atá faoi réir na cánach. Tá an t-údarás áitiúil freagrach freisin as an léarscáil deiridh bhliantúil a fhoilsiú. Foilsíodh é sin an 31 Eanáir 2025 don bhliain 2025, agus déanfar í a athbhreithniú go bliantúil. Ina dhiaidh sin, is iad na Coimisinéirí Ioncaim a thabharfaidh faoi riar na cánach. Ba cheart ceisteanna faoin mapáil a chur chuig Comhairle Contae Uíbh Fhailí. Áirítear leo sin ceisteanna faoi na nithe seo a leanas:

• Critéir le cur san áireamh ar dhréacht-léarscáil bhliantúil
• Aighneachtaí maidir le dréacht-léarscáil bhliantúil
• Cinntí maidir le dréacht-léarscáil bhliantúil
• Achomhairc a dhéanamh ar chinneadh (nach mór a chur faoi bhráid an Bhoird Pleanála)
• Léarscáil deiridh bhliantúil
• Aighneachtaí maidir le criosú ar an léarscáil deiridh bhliantúil don bhliain 2025 arna foilsiú an 31 Eanáir 2025

Ba chóir gach ceist maidir le riar na cánach a chur chuig na Coimisinéirí Ioncaim. Cuirtear mionsonraí ar fáil ar a suíomh gréasáin faoi riar ginearálta na cánach agus naisc chuig treoir chuimsitheach faoin gcáin. Cuirtear mionsonraí ar fáil freisin ar shuíomh gréasáin na gCoimisinéirí Ioncaim freisin faoin méid seo a leanas:

• Daoine faoi dhliteanas
• Méid na cánach ar thalamh chriosaithe chónaithe
• Oibleagáid le clárú
• Oibleagáid ar dhuine faoi dhliteanas tuairisceán a ullmhú agus a sheachadadh
• Díolúintí ó Cháin ar Thalamh Chriosaithe Chónaithe nó í a chur siar
• Conas dul i dteagmháil leis na Coimisinéirí Ioncaim chun ceisteanna a chur faoi riar an CTCC

Cad a dhéanaim más Úinéir Tí mé

Tá mo theach agus mo ghairdín ar an léarscáil. Cad í an iarmhairt?

Sainaithnítear do theach agus do ghairdín ar an léarscáil toisc go gcomhlíonann siad na critéir don cháin, atá bunaithe ar chriosuithe cónaithe-bhunaithe agus ar sheirbhísiú ag bonneagar atá oiriúnach chun tithíocht a sholáthar. Níl an teach agus an gairdín faoi dhliteanas na cánach, chomh fada is atá an teach faoi réir Cáin Mhaoine Áitiúil (CMÁ).

An gá dom aighneacht a chur isteach?

Níl sé riachtanach. Fiú má aithnítear do theach ar na léarscáileanna, níl áiteanna cónaithe faoi dhliteanas i leith na cánach ina bhfuil siad faoi réir CMÁ.

Cad a tharlaíonn má tá mo ghairdín níos mó ná 0.4047ha (1 acra) –

Má tá do ghairdín níos mó ná an méid sin, ní mór duit clárú don CTCC leis na Coimisinéirí Ioncaim, ach ní bheidh do theach agus do ghairdín faoi dhliteanas na cánach. Beidh tú in ann clárú don CTCC ó dheireadh R1 2025 ar aghaidh. Ní gá aon ghníomh a dhéanamh chun clárú ag an am seo. Féach ar revenue.ie le haghaidh mionsonraí ar an bpróiseas clárúcháin le do thoil, a bheidh ar fáil níos gaire don tráth.

Critéir maidir le cuimsiú sa léarscáil

Tugann Alt 653B den Acht um Chomhdhlúthú Cánacha 1997, le fios:-

Sa Chuid seo, is tagairt do thalamh í tagairt do thalamh a shásaíonn na critéir ábhartha —

• (a) atá san áireamh i bplean forbartha, de réir alt 10(2)(a) d’Acht 2000, nó i bplean ceantair áitiúil, de réir alt 19(2)(a) d’Acht 2000, atá criosaithe –
  • (i) chun críocha úsáide cónaithe amháin nó go príomha, nó
  • (ii) do mheascán úsáidí, lena n-áirítear úsáid chónaithe,
• (b) ina bhfuil sé réasúnach a mheas go bhféadfadh rochtain a bheith ag an talamh, nó go bhfuil baint aige, le bonneagar agus áiseanna poiblí, lena n-áirítear bóithre agus cosáin, soilsiú poiblí, draenáil shéarach bréan, draenáil uisce dromchla agus soláthar uisce, is gá chun áiteanna cónaithe a fhorbairt agus a bhfuil acmhainn seirbhíse dóthanach ar fáil d’fhorbairt den sórt sin, agus
• (c) ina bhfuil sé réasúnach a mheas nach ndéantar difear dó, ó thaobh a riocht fisiciúil, le nithe ar bhealach leordhóthanach chun soláthar áiteanna cónaithe a chosc, lena n-áirítear éilliú nó láithreacht fothrach seandálaíochta nó stairiúla is eol, ach nach talamh é—
  • (i) lena ndéantar tagairt dó i mír (a)(i) agus, ag féachaint d’fhorbairt amháin (de réir bhrí Acht, 2000) nach forbairt nár údaraíodh í (de réir bhrí Acht, 2000), atá in úsáid mar áitribh, ina bhfuil trádáil nó gairm á seoladh, atá faoi dhliteanas rátaí tráchtála, a bhfuil sé réasúnach a mheas go bhfuiltear á úsáid chun seirbhísí a sholáthar do chónaitheoirí ceantair chónaithe cóngaracha,
  • (ii) lena ndéantar tagairt dó i mír (a)(ii), mura bhfuil sé réasúnach a mheas go bhfuil an talamh neamhshealbhaithe nó díomhaoin,
  • (iia) nach mbeadh a fhorbairt i gcomhréir le –
    • (i) i gcás ina bhfuil an talamh criosaithe i bplean forbartha, an bonn céimnithe a ndéanfar forbairt ar thalamh faoin bplean i gcomhréir leis, mar a shonraítear sa phríomhstraitéis atá sa phlean sin de réir alt 10(2A)(d) d’Acht 2000, nó
    • (ii) i gcás ina bhfuil an talamh criosaithe i bplean ceantair áitiúil, an cuspóir, i gcomhréir le cuspóirí agus le príomhstraitéis an phlean forbartha don cheantar a n-ullmhaítear an plean ceantair áitiúil ina leith, chun talamh a fhorbairt ar bhonn céimnithe, atá san áireamh sa phlean ceantair áitiúil de réir alt 19(2) Acht 2000, ar an dáta ar a bhfuil comhlíonadh na gcritéar san alt seo á measúnú,
  • (iii) faoina bhfuil sé réasúnach a mheas go bhfuil sé ag teastáil le haghaidh áitithe, nó go bhfuil sé ina chuid dhílis d’áitiú ag –
    • (i) bonneagar agus saoráidí sóisialta, pobail nó rialtais, lena n-áirítear bonneagar agus saoráidí a úsáidtear chun críocha riaracháin phoiblí nó chun oideachas nó cúram sláinte a sholáthar,
    • (ii) saoráidí agus bonneagar iompair,
    • (iii) bonneagar agus saoráidí fuinnimh,
    • (iv) bonneagar agus saoráidí teileachumarsáide,
    • (v) bonneagar agus saoráidí uisce agus fuíolluisce,
    • (vi) bainistíocht dramhaíola agus bonneagar diúscartha, nó
    • (vii) bonneagar fóillíochta, lena n-áirítear saoráidí spóirt agus clóis súgartha,
  • (iv) atá faoi réir ainmniú reachtúil a d’fhéadfadh bac a chur ar fhorbairt, nó
  • (v) ar a bhfuil tobhach na suíomhanna tréigthe iníoctha de réir an Achta um Láithreáin Thréigthe 1990.